γ γράφει ο Παρασκευάς Κακάς Μ.D. Πλαστικός Χειρούργος
Οι επιστήμονες φέρνουν για πρώτη φορά φάρμακο ακριβείας στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, χρησιμοποιώντας το γενετικό προφίλ του ασθενούς για να δουν ποια φάρμακα θα λειτουργήσουν στον καθένα από αυτούς, αναφέρει μια νέα μελέτη της Northwestern Medicine.
Στο εγγύς μέλλον, οι ασθενείς δεν θα χρειάζεται να χάνουν χρόνο και να απογοητεύονται από μήνες αναποτελεσματικής θεραπείας, λένε οι επιστήμονες.
“Τώρα μπορούμε να αρχίσουμε να προβλέπουμε σε ποια φάρμακα θα ανταποκριθεί ένας ασθενής”, δήλωσε ένας από τους συγγραφείς, ο Harris Perlman, επικεφαλής της ρευματολογίας στο Northwestern University Feinberg School of Medicine. «Μπορούμε πραγματικά να κάνουμε ιατρική με ακρίβεια για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Πιστεύω ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι».
Η θεραπεία για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι τώρα μια διαδικασία δοκιμής και λάθους.
Υπάρχει μια πληθώρα από φάρμακα για την αρθρίτιδα και οι τυχαίες δοκιμές τους σε ασθενείς οδηγούν συχνά σε αναποτελεσματική θεραπεία, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να περνούν τις 12 δοκιμαστικές εβδομάδες θεραπείας χωρίς βελτίωση και να απογοητεύονται.
Οι επιστήμονες στη μελέτη αυτή ήταν οι πρώτοι στις Η.Π.Α. που χρησιμοποίησαν μια καθοδηγούμενη από υπερήχους βιοψία ιστών στην προσβεβλημένη άρθρωση. Στο παρελθόν, χρησιμοποιήθηκαν δείγματα αίματος για να προσδιοριστεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας και η εξέλιξη της νόσου.
“Είναι ακριβώς όπως στην ογκολογία, όπου πηγαίνετε στον όγκο για να πάρετε δείγμα”, δήλωσε ο Perlman. “Γιατί να πάμε οπουδήποτε αλλού; Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, δεν έχουμε πάει ποτέ μέχρι τώρα στο όργανο-στόχο.”
Οι βελτιωμένες τεχνικές με καθοδήγηση με υπερήχους καθιστούν δυνατή τη νέα τεχνική, ανέφερε ο Perlman, σημειώνοντας ότι οι βιοψίες αρθρώσεων άρχισαν στην Ευρώπη πριν από έξι περίπου χρόνια.
Οι επιστήμονες στη μελέτη ανέλυσαν τον ιστό σε 41 ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, διαχωρίζοντας διαφορετικούς πληθυσμούς ανοσοκυττάρων. Έχουν επικεντρωθεί στα μακροφάγα, ουσιαστικά στους συλλέκτες απορριμμάτων του ανοσοποιητικού συστήματος, που είναι υπερδραστήρια στη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Τα κύτταρα αυτά παράγουν τοξικές, φλεγμονώδεις πρωτεΐνες που καταστρέφουν τις αρθρώσεις. Η βιολογική θεραπεία αφαιρεί τα πρωτεϊνικά μόρια που εκκρίνονται από τα μακροφάγα.
Η μελέτη περιελάμβανε 30 ασθενείς από το Northwestern και τους υπόλοιπους 11 από το Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ, το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, την Κλινική Mayo και το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν
Στο παρελθόν, οι επιστήμονες προσπάθησαν να προσδιορίσουν τη θεραπευτική αποτελεσματικότητα διαχωρίζοντας τους ασθενείς σε ομάδες με βάση τις κλινικές τους παραμέτρους, όπως είναι τα αντισώματα που παράγουν κατά του εαυτού τους, πόσο πρησμένες είναι οι αρθρώσεις τους και τα φάρμακα που παίρνουν. Στη συνέχεια, οι επιστήμονες προσπάθησαν να δουν αν αυτές οι παράμετροι θα μπορούσαν να προβλέψουν τη θεραπευτική αποτελεσματικότητα. Αλλά αυτό δεν λειτούργησε, είπε ο Perlman.
Αντίθετα, ο Perlman και οι συνάδελφοί του διαχώρισαν τους ασθενείς με βάση τα προϊόντα που παράγονται από τα μακροφάγα. Εντοπίστηκαν δύο ομάδες ασθενών που μοιράζονταν πτυχές των γενετικών προφίλ.
Έπειτα, οι επιστήμονες προσδιόρισαν ποιος από αυτούς τους πληθυσμούς ασθενών είχε αρθρώσεις που βελτιώνονταν και ποιες βιολογικές θεραπείες έλαβαν. Προσδιόρισαν επίσης μια αλληλουχία γονιδίων που σχετίζεται με ασθενείς με πρώιμη νόσο. Όσο νωρίτερα θεραπεύεται ο ασθενής, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία.
Ο επόμενος στόχος είναι να προβλέψουμε ποιοι ασθενείς θα έχουν την καλύτερη απάντηση – με βάση τη γενετική τους υπογραφή – σε ένα συγκεκριμένο φάρμακο.
Σε μια νέα μελέτη, οι ερευνητές παίρνουν ιστό βιοψίας από ασθενείς στην αρχή μιας νέας θεραπείας και ξανά έξι εβδομάδες αργότερα, για να δουν αν μπορούν να βρουν μια ακολουθία γονιδίων πρόβλεψης που θα προσδιορίσει με σαφήνεια ποιοι ασθενείς ανταποκρίνονται σε μια συγκεκριμένη θεραπεία.
“Η ιδέα είναι να αναπτυχθούν αλληλουχίες γονιδίων για να προβλεφθεί εάν ένας ασθενής θα ανταποκριθεί ή όχι”, ανέφερε ο Perlman. “Ο στόχος μας είναι ότι αυτή η διαδικασία θα αποτελέσει πρότυπο φροντίδας για όλους τους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα.”
Καλύτερα στοχευμένη θεραπεία θα σημαίνει όχι μόνο καλύτερη υγεία για τον ασθενή, αλλά και μείωση της τεράστιας άσκοπης δαπάνης και απογοήτευσης από τις άστοχες θεραπείες που μόνο ταλαιπωρούν!
Από το φύλλο της THESSNEWS #101 (14/04/2018-15/04/2018)
