Με την έκπληξη της ανακοίνωσης της ακριβής ημερομηνίας της λειτουργίας του Μετρό ο Κυριάκος Μητσοτάκης έβαλε τέλος σε κάθε αμφιβολία και κάθε σενάριο αμφισβήτησης για την λειτουργία του Μετρό μετά από… πολλές δεκαετίες.
«Μετά από πολλά εγκαίνια, τα οποία δεν ήταν στην πραγματικότητα εγκαίνια, μετά από μουσαμάδες, παρουσιάσεις, αμφισβητήσεις, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι το Μετρό της Θεσσαλονίκης θα παραδοθεί –δεν θα εγκαινιαστεί, θα παραδοθεί– στους πολίτες την 30ή Νοεμβρίου του 2024», είπε, χαρακτηριστικά.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σχολίασε ότι το ρολόι δουλεύει αντίστροφα για την … γιορτή του Αγίου Ανδρέα (Σάββατο 30 Νοεμβρίου) οπότε θα κοπεί το εισιτήριο για το πρώτο δρομολόγιο του Μετρό και έκανε λόγο για «μια μεγάλη γιορτή στη Θεσσαλονίκη που το αξίζει».
Το πρώτο εισιτήριο για το μετρό ετοιμάζεται να κοπεί και οι δοκιμές στα συστήματα, τις υποδομές και τους συρμούς εξελίσσονται πυρετωδώς στα έγκατα της γης της Θεσσαλονίκης.
Το «γιοφύρι της Άρτας» φαίνεται πως κτίστηκε οριστικά και πλέον, σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής διαβεβαιώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, οι Θεσσαλονικείς θα δουν να παραδίδεται ένα έργο που περίμεναν για πολλές δεκαετίες.
Σύμφωνα με όσα αναφέρουν στις δηλώσεις τους κυβερνητικά στελέχη πάντως, τίποτα δεν προμηνύει μια καθυστέρηση στην έναρξη της λειτουργίας της βασικής γραμμής ενός από τα πιο σύγχρονα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς της Ευρώπης, που αποφασίστηκε να κατασκευαστεί το 2003 ως δημόσιο έργο, με χρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και παραδίδεται δύο δεκαετίες αργότερα.
Προετοιμασία ακόμη και για ακραία σενάρια
Οι δοκιμές που γίνονται καθημερινά στα έγκατα της γης της Θεσσαλονίκης αφορούν τη λειτουργία των συστημάτων και την «αντίδρασή» τους στην περίπτωση που θα προκύψει κάποιο πρόβλημα από εξωγενή παράγοντα.
Τα tests βασίζονται σε ακραία σενάρια, όπως διακοπή ρεύματος, πλημμύρα και εκδήλωση πυρκαγιάς, για να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα αντιμετώπισης κινδύνου.
Στο σενάριο εκδήλωσης πυρκαγιάς, οι δοκιμές και οι ασκήσεις πυρασφάλειας περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία των συστημάτων απαγωγής του αέρα, ενώ στην περίπτωση της διακοπής ρεύματος εξετάζεται η λειτουργία των εναλλακτικών πηγών για τη λειτουργία της γραμμής.
Η δοκιμή των συστημάτων γίνεται με την παρουσία της γερμανικής εταιρείας TUV Rheinland, η οποία θα κάνει την πιστοποίηση. Στις δοκιμές συμμετέχουν και η κοινοπραξία κατασκευής και ο πάροχος των τρένων, που είναι εν προκειμένω η Hitachi Rail, και η εταιρεία λειτουργίας, που είναι η ΤΗΕΜΑ.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Υφ. Υποδομών Νίκος Ταχιάος εξήγησε ότι οι κίνδυνοι μηδενίζονται από τις προβλέψεις που έχουν γίνει. Σε κάθε δύο σταθμούς υπάρχει χωριστή τροφοδοσία. Αν κοπεί, για παράδειγμα, το ρεύμα στη Μοναστηρίου, ανοίγει άλλος υποσταθμός στον Βαρδάρη. Αν κοπεί στον Βαρδάρη, ανοίγει άλλος στο Σιντριβάνι. Ακόμη και αν κοπεί το ρεύμα σε όλη τη Θεσσαλονίκη και διακοπεί η λειτουργία του Μετρό, υπάρχουν διάδρομοι διαφυγής για την έξοδο στον σταθμό. Η περίπτωση πλημμύρα αποκλείεται, ενώ δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο σύγκρουσης δύο συρμών μεταξύ τους.
Οι κατασκευαστικές εργασίες είναι έτοιμες σε όλους τους σταθμούς εκτός από αυτόν της Βενιζέλου, που ξεκίνησαν πιο αργά και είναι ελάχιστα βήματα πριν την πλήρη ολοκλήρωση. Στα μέσα Αυγούστου η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε μια ακόμη αυτοψία στον σταθμό Βενιζέλου, για να παρακολουθήσει την πορεία επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων που αποσπάστηκαν προσωρινά και ενημερώθηκε για την τελική εικόνα που θα έχει ο αρχαιολογικός χώρος με την εγκατάσταση των ψηφιακών μέσων και εφαρμογών και το λοιπό ενημερωτικό υλικό που τοποθετείται στον σταθμό. Μάλιστα παρακολούθησε την επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων με την επαναφορά στη θέση του πρώτου λίθου που αποσπάστηκε στις 15 Ιουλίου 2021, όταν ξεκίνησε το έργο της προσωρινής απόσπασης των αρχαιοτήτων.
Μπαίνει τέλος στην αναμονή 21 ετών
Τον Νοέμβριο θα λειτουργήσει η βασική γραμμή από Νέα Ελβετία μέχρι ΝΣΣ, με τα δρομολόγια να γίνονται στην αρχή κάθε τρία λεπτά, με δυνατότητα στη συνέχεια να πραγματοποιούνται κάθε 1,5 λεπτό.
Το Μετρό της Θεσσαλονίκης διαθέτει 13 σύγχρονους σταθμούς με κεντρική αποβάθρα, 9,6 χιλιόμετρα γραμμής με δύο ανεξάρτητες σήραγγες μονής τροχιάς και 18 υπερ – αυτόματους συρμούς τελευταίας τεχνολογίας, πλήρως κλιματιζόμενους. Στους συρμούς δεν θα υπάρχουν οδηγοί, αλλά συνοδοί, προκειμένου σε πρώτη φάση το κοινό να εξοικειωθεί με το τρένο. Οι συνοδοί είναι εκπαιδευμένοι να λειτουργήσουν και χειροκίνητα τον συρμό, αν για κάποιον λόγο σταματήσει.
Οι σταθμοί του βασικού έργου του μετρό Θεσσαλονίκης είναι: Νέος Σιδηροδρομικός Σταθμός, Πλατεία Δημοκρατίας, Βενιζέλου, Αγίας Σοφίας, Σιντριβάνι, Πανεπιστήμιο, Παπάφη, Ευκλείδης, Φλέμινγκ, Ανάληψη, 25ης Μαρτίου, Βούλγαρη, Νέα Ελβετία.
Η επέκταση της Καλαμαριάς
Το έργο της επέκτασης προς Καλαμαριά περιλαμβάνει 5 νέους σταθμούς (Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα), με μήκος υπόγειας γραμμής 4,78 χλμ και θα είναι έτοιμο το επόμενο καλοκαίρι.
Με την ολοκλήρωση των εργολαβιών για την επέκταση της Καλαμαριάς και την παραλαβή ακόμη 15 τρένων αναμένεται να εξυπηρετούνται καθημερινά 63.000 επιβάτες, να κυκλοφορούν καθημερινά περίπου 12.000 ΙΧ οχήματα λιγότερα, επιφέροντας αντίστοιχα μείωση των ρύπων CO2 κατά 43 τόνους ημερησίως.
Οι επεκτάσεις μέχρι το 2040
Η διοίκηση και οι μηχανικοί της Ελληνικό Μετρό σχεδιάζουν και την επόμενη ημέρα στις μετακινήσεις με το Μετρό, επιχειρώντας να καλύψει από άκρη σε άκρη τη Θεσσαλονίκη και να δώσει πρόσβαση ακόμη και στις βορειοδυτικές συνοικίες. Άλλωστε η κατασκευή των νοσοκομείων Παιδιατρικό και Ογκολογικό και η δημιουργία του πάρκου Υγείας που θα συνδέει τα δύο υπάρχοντα νοσοκομεία 424 και Παπαγεωργίου με τα δύο νέα που θα κατασκευαστούν υπαγορεύουν τη δημιουργία γραμμής μετρό στην περιοχή.
Στα σχέδια του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και της Ελληνικό Μετρό είναι να μπει σε εφαρμογή μια δεύτερη γραμμή του Μετρό με δύο κλάδους. Ο πρώτος από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι τα ΚΤΕΛ και το Κορδελιό και ο δεύτερος από τους Αμπελοκήπους στον Εύοσμο, τον Άνω Εύοσμο και τον Περιφερειακό (μήκος 10,75 χλμ και 8 σταθμοί). Όπως προκύπτει από τις προτάσεις των μελετητών στην Ελληνικό Μετρό, εξετάζεται μία επέκταση προς Δυτικά, που θα ξεκινάει από το ΝΣΣ, θα κατευθύνεται σε Νεάπολη, Τερψιθέα, Σταυρούπολη, Πολίχνη, Ευκαρπία και Νοσοκομεία (μήκος 7,96 χλμ και 6 σταθμοί). Σε επόμενο χρόνο προτείνεται να υλοποιηθεί μια γραμμή προς Τούμπα, Χαριλάου, Αγία Κυριακή. Ο σχεδιασμός αφορά και στην επέκταση που θα ξεκινά από τον τερματικό στη Μίκρα και θα πηγαίνει ως το Αεροδρόμιο, με αναμονή εκεί για πιθανή επόμενη επέκταση προς Θέρμη (8,72 χλμ. και 9 σταθμοί).
Οι σταθμοί μετεπιβίβασης
Στα δύο άκρα της βασικής γραμμής θα λειτουργήσουν δύο συγκοινωνιακοί κόμβοι με σταθμούς μετεπιβίβασης που θα δίνουν τη δυνατότητα μετάβασης του κοινού από το αστικό στο μετρό και αντίστροφα .
Στη δυτική άκρη, στον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, αυτό έχει επιτευχθεί εδώ και χρόνια λόγω του τρένου, όπου βρίσκεται ένας χώρος στάθμευσης αστικών λεωφορείων και περιορισμένος χώρος για τη στάθμευση ΙΧ παραπλεύρως του σταθμού. Ο στόχος είναι να γίνουν αναπλάσεις για την αισθητική βελτίωση του χώρου.
Στη Νέα Ελβετία, ο σταθμός και ο συγκοινωνιακός κόμβος προχωρούν για την κατασκευή ενός σύγχρονου Σταθμού Μετεπιβίβασης αστικών λεωφορείων, ταξί και οχημάτων Ι.Χ.
Ήδη μετά από τη σύμβαση που υπογράφηκε τον Ιούνιο ανάμεσα στην Ελληνικό Μετρό και την ΑΚΤΩΡ-WEBUILD-HITACHI προϋπολογισμού 10,47 εκατ., οι εργασίες για τη δημιουργία του σταθμού προχωρούν, ώστε να ολοκληρωθούν μαζί με το μετρό τον Νοέμβριο. Περιλαμβάνουν την ολοκλήρωση της διάνοιξης της οδού Μιχαήλ Ψελλού, μήκους περίπου 500 μ., την αναδιαμόρφωση κόμβων σύνδεσής της με το υπόλοιπο οδικό δίκτυο και την ολοκλήρωση της επιφάνειας του σταθμού του Μετρό με δημιουργία χώρων στάθμευσης αστικών λεωφορείων.
Οι μελέτες για τη Νέα Ελβετία, την επιφάνεια του σταθμού του Μετρό, έγιναν από τον Οργανισμό Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ) και αφορούν στη διάνοιξη της Μιχαήλ Ψελλού (από Ε.Ο. Θεσσαλονίκης – N. Μουδανιών ως Παπαναστασίου – Αλλατίνη), την αναδιαμόρφωση των βασικών ισόπεδων κόμβων σύνδεσης (Μιχαήλ Ψελλού με την Ε.Ο. Θεσσαλονίκης – Ν. Μουδανιών και Παπαναστασίου) και την κατασκευή του πολυτροπικού σταθμού με χώρους στάθμευσης αστικών λεωφορείων, ταξί και μέσων ιδιωτικής μετακίνησης. Μέσα στον χώρο κατασκευάζεται κτίριο για την υποχρεωτική ανάπαυση των οδηγών των αστικών λεωφορείων, χώρος Η/Μ εγκαταστάσεων κλπ.
Το κόστος του εισιτηρίου
Οι επιβάτες θα μπαίνουν στο μετρό πληρώνοντας εισιτήριο (κόστος 90 λεπτά) για μια διάρκεια δρομολογίου 70 λεπτών.
Την ίδια ώρα ετοιμάζεται και το «σύστημα» για την εξυπηρέτηση του κοινού με ένα εισιτήριο κοινό για μετρό και αστικά λεωφορεία.
Νέος συγκοινωνιακός χάρτης στην πόλη
Από τον σταθμό της Νέας Ελβετίας, τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό και τα ΚΤΕΛ θα ξεκινούν ή θα περνούν αστικά λεωφορεία που θα ενώνουν όλη την Περιφερειακή Ενότητα της Θεσσαλονίκης με το κέντρο της πόλης. Αυτός είναι και ο στόχος του νέου συγκοινωνιακού χάρτη της Θεσσαλονίκης που σχεδιάζει ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου σε συνεργασία με όλους τους συγκοινωνιακούς φορείς και τους δήμους όλης της ΠΕ Θεσσαλονίκης.
Το σχέδιο θα είναι έτοιμο για εφαρμογή στα τέλη Σεπτεμβρίου και θα λειτουργήσει παράλληλα με την έναρξη του Μετρό, οπότε και θα οριστικοποιηθεί ο νέος κυκλοφοριακός χάρτης. Όπως σχεδιάζεται στοχεύει στην απομάκρυνση πολλών γραμμών από το κέντρο της πόλης, που θα εξυπηρετείται από το Μετρό, στον ανασχεδιασμό αφετηρίας και τέρματος κάποιων αστικών και στη δημιουργία κάθετων γραμμών που θα συνδέουν περιοχές της Θεσσαλονίκης με τους 13 σταθμούς του Μετρό.
Ο εκσυγχρονισμός των λεωφορείων
Για την υλοποίηση του νέου συγκοινωνιακού χάρτη ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης προχωρά έναν διεθνή διαγωνισμό ανάθεσης της αστικής και περιαστικής συγκοινωνίας. Πρόκειται για «ένα εμβληματικό έργο δεκαετίας με δυνατότητες επέκτασης έως 5επιπλέον χρόνια», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά από τον ΟΣΕΘ, που προβλέπει την προμήθεια (από τον ανάδοχο ή τους αναδόχους που θα προκύψουν) συνολικά 220 καινούργιων, ντιζελοκίνητων και μηδενικού αποτυπώματος, οχημάτων διαφόρων τύπων (62 ηλεκτρικά βάσει Ευρωπαϊκής Οδηγίας ) και χωρητικότητας, που θα φιλοξενούνται, θα φορτίζονται και θα συντηρούνται σε αμαξοστάσια του αναδόχου.
Στόχος του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι μέχρι το 2027 όλα τα λεωφορεία που εκτελούν δρομολόγια να αντικατασταθούν με καινούργια, όπως ανέφερε προσφάτως ο Υφυπουργός Μεταφορών Βασίλης Οικονόμου στο Ράδιο Θεσσαλονίκη 94,5.
Τα 110 ηλεκτρικά που ήδη προμηθεύτηκε ο ΟΑΣΘ και κυκλοφορούν κυρίως στη Δυτική Θεσσαλονίκη, έχουν προκαλέσει μόνο θετικά σχόλια από το επιβατικό κοινό που τα χρησιμοποιεί.
Τα αστικά σταθμεύουν στον σταθμό φόρτισης ηλεκτρικών λεωφορείων στη Σταυρούπολη, που διαθέτει 110 θέσεις φόρτισης ηλεκτρικών λεωφορείων από 55 φορτιστές διπλής παροχής. Στο μεταξύ ήδη προσελήφθησαν 190 οδηγοί για την απασχόλησή τους στα αστικά για τη συχνότερη κίνηση λεωφορείων στην πόλη.
Στο μεταξύ σε εξέλιξη είναι ο διεθνής ηλεκτρονικός διαγωνισμός του ΟΑΣΘ για τη χρονομίσθωση 164 λεωφορείων, για 30 μήνες. Το αντικείμενο του διαγωνισμού αφορά στην παροχή προς τον ΟΑΣΘ υπηρεσιών μίσθωσης και συντήρησης αστικών συμβατικών πετρελαιοκίνητων λεωφορείων 18 μέτρων, 12 μέτρων και μικρότερων, καινούριων ή μεταχειρισμένων, κατηγορίας Euro 5 ή Euro 6.
Επίσης το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προχωρά σε διαγωνισμό για την προμήθεια 750 καινούριων αντιρρυπαντικών λεωφορείων, εκ των οποίων τα 225 προορίζονται για τον ΟΑΣΘ.
Το «αγκάθι» της Flyover
Μέσα στη «συγκοινωνιακή έκρηξη» που παρακολουθεί η κοινωνία της Θεσσαλονίκης, για την επόμενη ημέρα των συγκοινωνιών και των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς υπάρχει ένα «αγκάθι». Πρόκειται για το έργο του Flyover .
Ο υπερυψωμένος αυτοκινητόδρομος μήκους 13 χλμ. περιλαμβάνει υπερυψωμένη ταχεία λεωφόρο (μήκους 4 χλμ). σε συνεχή γέφυρα, 9 ανισόπεδους κόμβους, 10 νέες γέφυρες και 3 νέες σήραγγες.
Οι εργασίες είναι σε πλήρη εξέλιξη για την ολοκλήρωσή του το 2027 και η κατασκευάστρια εταιρεία δουλεύει πυρετωδώς για να ολοκληρώσει το έργο στον προβλεπόμενο χρόνο.
Το καθημερινό μποτιλιάρισμα όμως έχει προκαλέσει αναστάτωση σε όσους οδηγούς χρησιμοποιούν την Περιφερειακή.
Τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού χάους είναι διαρκή. Το συντονιστικό όργανο υπό τον Υφυπουργό Μακεδονίας – Θράκης Κώστα Γκιουλέκα συνεδριάζει πλέον κάθε δεκαπέντε ημέρες για να λύνει ζητήματα που προκύπτουν είτε με την παρουσία της Ηγεσίας του Υπουργείου Υποδομών είτε μόνο με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Στην πρόσφατη σύσκεψη παρουσία του Υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρη Παπαστεργίου, αποφασίστηκε η παροχή «ψηφιακής βοήθειας» στους οδηγούς για την επιλογή, αν είναι δυνατόν, εναλλακτικών διαδρομών, προκειμένου να μην εγκλωβίζονται στην κίνηση.
Στα εργοτάξια του Flyover πήραν θέση περισσότερα από δέκα οχήματα, δύο γερανοφόρα 30 τόνων, οχήματα 10τονα, βαν αλλά και μοτοσικλέτες, προκειμένου να αντιμετωπίζονται άμεσα έκτακτα περιστατικά από τροχαία και ανάφλεξη αυτοκινήτου μέχρι προβλήματα που προκύπτουν από βροχοπτώσεις και πυρκαγιές. Ήδη τοποθετήθηκαν 3 δεξαμενές νερού που έχει ζητήσει η Πυροσβεστική σε συγκεκριμένα σημεία της περιφερειακής και τις οποίες προσέφερε η κατασκευάστρια εταιρεία, για την περίπτωση πυρκαγιάς στην περιφερειακή και το εργοτάξιο.
