ΓΕΓΟΝΟΤΑ
70 Ο Ρωμαϊκός στρατός υπό τον αυτοκράτορα Τίτο καταλαμβάνει και λεηλατεί την Ιερουσαλήμ.
1715 Οι Ενετοί αναγκάζονται να παραδώσουν στους Τούρκους τη Μονεμβασιά, τελευταίο οχυρό τους στην Πελοπόννησο.
1813 Ο Τόμας Έντισον ηλεκτροφωτίζει μοα ολόκληρη συνοικία της Νέας Υόρκης.
1821 Ιδρύεται η Δημοκρατία της Μεγάλης Κολομβίας (Βενεζουέλα, Κολομβία, Παναμάς και Ισημερινός), με πρόεδρο τον Σιμόν Μπολιβάρ.
1822 Η Βραζιλία κηρύσσει την ανεξαρτησία της από την Πορτογαλία.
1833 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Δημήτριος Πλαπούτας συλλαμβάνονται και φυλακίζονται στο Παλαμήδι από τη Βαυαρική Αντιβασιλεία, με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.
1888 Η Ίντιθ Ελέονορ Μακλέν είναι το πρώτο μωρό που μπαίνει σε θερμοκοιτίδα.
1893 Ιδρύεται η Τζένοα, ο παλαιότερος ιταλικός ποδοσφαιρικός σύλλογος.
1911 Ο Γάλλος ποιητής, Γκιγιόμ Απολιναίρ, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται με την κατηγορία της κλοπής της «Μόνα Λίζα» από το Μουσείο του Λούβρου.
1936 Με τον Αναγκαστικό Νόμο 95 της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά ιδρύεται η ΥΡΕ-Υπηρεσία Ραδιοφωνικών Εκπομπών «δια την διαπαιδαγώγησιν, μόρφωσιν και ψυχαγωγίαν του κοινού». Υπήρξε ο πρόδρομος της ΕΡΤ.
1940 Στο πλαίσιο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι Ναζί ξεκινούν τον βομβαρδισμό του Λονδίνου, που θα κρατήσει 57 νύχτες.
1953 Ο Νικίτα Χρουστσόφ τίθεται επικεφαλής της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ.
1956 Ο 16χρονος Πελέ σκοράρει το πρώτο του γκολ με τη «Σάντος», την ομάδα στην οποία πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του, έως το 1974.
1960 Ο διάδοχος του θρόνου Κωνσταντίνος κερδίζει το χρυσό μετάλλιο στην ιστιοπλοΐα, με σκάφος τύπου Dragon, στους Ολυμπιακούς της Ρώμης.
1960 Η Βίλμα Ρούντολφ, η επονομαζόμενη «Μαύρη Γαζέλα», η οποία πάσχει από πολιομυελίτιδα, κερδίζει τρία χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς της Ρώμης με παγκόσμιο ρεκόρ 44.4 στα 4×100 μ. Στα 200 μ. δεν καταφέρνει να βελτιώσει το δικό της παγκόσμιο ρεκόρ, 22.9. Στους Ολυμπιακούς του 1956, σε ηλικία 16 ετών, είχε κερδίσει χάλκινο μετάλλιο στα 4×100 μ. Θα πεθάνει το 1994 σε ηλικία 54 ετών από καρκίνο του εγκεφάλου.
1964 Ο Μίκης Θεοδωράκης καταγγέλλει τον αποκλεισμό του από το Φεστιβάλ Αθηνών, όπου επρόκειτο να παρουσιάσει το λαϊκό του ορατόριο «Άξιον Εστί» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, χαρακτηρίζοντάς τον «αυθάδη και προσβλητικό για τον λαό εξοστρακισμό της ελληνικής λαϊκής μουσικής». Παράλληλα, δηλώνει ότι το έργο θα παρουσιαστεί στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
1971 Η πριγκίπισσα Άννα της Αγγλίας σε ηλικία 21 ετών κερδίζει την πρώτη θέση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ιππασίας.
1977 Υπογράφεται συμφωνία για τη διαχείριση της Διώρυγας του Παναμά, μεταξύ ΗΠΑ και Παναμά. Οι ΗΠΑ συμφωνούν να παραδώσουν τον έλεγχο της διώρυγας στις αρχές του 20ου αιώνα.
1978 Αμερικανοί επιστήμονες παράγουν ινσουλίνη στο εργαστήριο.
1979 Μεταφέρεται στην Ελλάδα από τη Βουδαπέστη, για να ταφεί, η σορός του πρώην γραμματέα του ΚΚΕ, Κώστα Κολιγιάννη.
1993 Έξι πρώην Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ -Ρωσία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Αρμενία,Τατζικιστάν- υπογράφουν καταρχήν συμφωνία για το ενιαίο νομισματικό σύστημα και τη διατήρηση του ρωσικού ρουβλίου.
1999 Σεισμός μεγέθους 5,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ πλήττει στις 14:57 την Αθήνα, αφήνοντας πίσω του 143 νεκρούς, περισσότερους από 700 τραυματίες, χιλιάδες άστεγους και ζημιές σε χιλιάδες κτήρια. Το επίκεντρο του σεισμού εντοπίζεται στις νοτιοδυτικές παρυφές της Πάρνηθας, σε περιοχή που δεν είχε δώσει σεισμούς τα τελευταία 200 χρόνια.
ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ
1641 Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, Έλληνας διπλωμάτης
1883 Θεόφραστος Σακελλαρίδης, Έλληνας συνθέτης
1909 Ελία Καζάν, Έλληνας σκηνοθέτης γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, πέθανε στη Νέα Υόρκη, 28 Σεπτεμβρίου 2003.
Η ευκατάστατη οικογένειά του μετανάστευσε στις ΗΠΑ όταν ήταν 4 ετών. Φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ, όπου απασχολήθηκε επαγγελματικά για 8 χρόνια και στη περίφημη Σχολή Τζούλιαρντ. Ήταν ο σκηνοθέτης που ανέδειξε τον Μάρλον Μπράντο και τον Γουόρεν Μπίτι. Συνέβαλε στην καθιέρωση της μεθόδου, που είχε αναπτύξει ο Κωνσταντίν Στανισλάβσκι. Οδήγησε 21 ηθοποιούς στις υποψηφιότητες των Όσκαρ.
Το 1934 εγγράφεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Σκηνοθετεί λογοτεχικά και θεατρικά έργα στον κινηματογράφο όπως τα «Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν», «Λεωφορείον ο πόθος», «Βίβα Ζαπάτα», «Το λιμάνι της αγωνίας», «ο Θάνατος του Εμποράκου», «Ανατολικά της Εδέμ», «Αμέρικα, Αμέρικα» και «Λυσσασμένη Γάτα». Τιμήθηκε με δύο βραβεία Όσκαρ Σκηνοθεσίας ενώ ήταν τρεις φορές υποψήφιος.
Μαζί με τον Ρόμπερτ Λιούις και την Τσέριλ Κρόφορντ ίδρυσαν το περίφημο Actors studio, σχολή υποκριτικής στην οποία καλλιτεχνικός διευθυντής και δάσκαλος ήταν ο Λι Στράσμπεργκ.
Ο Καζάν κατακρίθηκε για τη συνεργασία του το 1952 με την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων. Κατέδωσε συναδέλφους του ως κομμουνιστές στη Μαύρη Λίστα του Χόλυγουντ, μεταξύ αυτών τον σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν. Όταν η Ακαδημία του απένειμε το 1999, τιμητικό ‘Οσκαρ για το σύνολο της προσφοράς του, πολλοί συνάδελφοί του αποχώρησαν από την αίθουσα, ως ένδειξη διαμαρτυρίας.
1925 Λόρα Άσλεϊ, Ουαλή σχεδιάστρια μόδας γνωστή για τα λουλουδάτα μοτίβα της. Το 1953, ίδρυσε μαζί με τον σύζυγό της, εταιρεία κατασκευής φουλαριών και πετσετών ενώ το 1959 σχεδίασε για πρώτη φορά βαμβακερές κοντομάνικες μπλούζες ενώ αργότερα λάνσαρε τα trademark εμπριμέ φορέματα. Γνώρισε μεγάλη επιτυχία στις ΗΠΑ και παγκόσμια με τζίρους εκατομμυρίων δολαρίων, ειδικά μετά την επέκτασή της σε είδη σπιτιού. Πέθανε στις 17 Σεπτεμβρίου του 1985 από εγκεφαλική αιμορραγία η οποία προκλήθηκε μετά από πτώση από τις σκάλες, στο σπίτι της κόρης της, την ημέρα των γενεθλίων της.
1936 Απόστολος Κακλαμάνης, Έλληνας πολιτικός
1949 Γκλόρια Γκέινορ, Αμερικανίδα τραγουδίστρια γνωστή από τον «ύμνο» «Ι Will Survive»
1952 Γιώργος Γερολυμάτος, Έλληνας τραγουδιστής
1963 ‘Ερικ Λιν Ράιτ (Eazy-E), Αμερικανός ράπερ
1983 Μεχμέτ Τοπούζ, Τούρκος ποδοσφαιριστής
1988 Κέβιν Λοβ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
ΘΑΝΑΤΟΙ
1566 Σουλεϊμάν Α’ ο Μεγαλοπρεπής, Οθωμανός σουλτάνος
1962 Κάρεν Μπλίξεν, Δανή συγγραφέας, γνωστή για τα έργα της «Πέρα από την Αφρική» μια εξιστόρηση των χρόνων που έζησε στην Κένυα και την «Γιορτή της Μπαμπέτ», τα οποία έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο και έχουν κερδίσει Όσκαρ.
Η οικογένειά της σχετιζόταν με τη δανική βασιλική οικογένεια. Ο πατέρας της αυτοκτόνησε όταν η Κάρεν ήταν 10 χρόνων, επειδή διαγνώστηκε με σύφιλη. Σπούδασε ζωγραφική στην Κοπεγχάγη, τη Ρώμη και το Παρίσι. Δημοσίευσε την πρώτη ιστορία της όταν ήταν 22 ετών. Παντρεύτηκε τον δεύτερο ξάδελφό της, έναν Σουηδό βαρώνο και μετακόμισαν στην Αφρική για να στήσουν μια φυτεία καφεόδεντρων. Σήμερα στη φάρμα λειτουργεί το Μουσείο Μπλίξεν. Κόλλησε σύφιλη και έκανε θεραπεία με βαρέα μέταλλα. Χώρισε το 1925 και συνέχισε τη σχέση της με τον Άγγλο κυνηγό Ντένις Φιντς Χάτον που σκοτώθηκε το 1931, όταν το αεροπλάνο του συνετρίβη.
Επέστρεψε στη Δανία και το 1937, δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Πέρα από την Αφρική». Ήταν υποψήφια για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1962. Πέθανε λίγους μήνες πριν την τελετή από υποσιτισμό, καθώς της είχε αφαιρεθεί το μισό στομάχι-μοναδική αντιμετώπιση εκείνη την εποχή για το έλκος…
1978 Κιθ Μουν, Άγγλος ντράμερ του συγκροτήματος The Who, που από το περιοδικό Rolling Stone, ψηφίστηκε ως δεύτερος καλύτερος ντράμερ όλων των εποχών. Τα άλμπουμ «Who’s Next» και «Quadrophenia» είναι τα κορυφαία δείγματα δουλειάς του.
Το παρατσούκλι του ήταν «Moon the Loon», δηλαδή ο τρελούτσικος, επειδή έκανε συνεχώς φάρσες. Μια φορά, γέμισε το σετ τυμπάνων του με νερό και έβαλε μέσα χρυσόψαρα. Σε μία εμφάνιση του συγκροτήματος σε τηλεοπτική εκπομπή, έβαλε εκρηκτικά στα ντραμς, τα οποία εξερράγησαν στο τέλος του τραγουδιού «My Generation».
O Μουν συνεργάστηκε και με τους Led Zeppelin, ενώ συμμετείχε στο Magical Mystery Tour των Beatles, το Truth του Τζεφ Μπεκ, το Some Time in New York City του Τζον Λένον και σε πολλά άλλα άλμπουμ. Σε ηλικία 32 ετών, μετά από ένα πάρτι στο σπίτι του Πωλ και της Λίντα ΜακΚάρτνεϋ, επέστρεψε στο σπίτι του με την φίλη του. Βρέθηκε νεκρός αργότερα το ίδιο βράδυ λόγω υπερβολικής δόσης κλομεθειαζόλης-ένα φάρμακο που του είχε χορηγηθεί για να κόψει το αλκοόλ…
2003 Αρτέμης Μάτσας, Έλληνας ηθοποιός
2005 Σέρτζο Εντρίγκο, Ιταλός τραγουδιστής που έφυγε από καρκίνο λίγο μετά τον θάνατο της συζύγου του. Είχε κερδίσει στο Φεστιβάλ του Σαν Ρέμο το 1968 με το τραγούδι «Canzone per te». Την ίδια χρονιά, εκπροσώπησε την Ιταλία στη Γιουροβίζιον με το τραγούδι «Marianne» ενώ συμμετείχε ακόμη δύο φορές στον διαγωνισμό.
Στην Ελλάδα, τα τραγούδια του που γνώρισαν μεγάλη επιτυχία ήταν το «Teresa» με ελληνικούς στίχους του Νίκου Μαστοράκη, το «La Rosa Bianca» που πάλι με στίχους Μαστοράκη ερμηνεύτηκε από τους Forminx του Βαγγέλη Παπαθανασίου ενώ 40 χρόνια αργότερα διασκευάστηκε από τον Πάνο Κατσιμίχα και το «Io che amo solo te». Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου έχει ερμηνεύσει το τραγούδι «La Rosa Bianca», επίσης.
2015 Βούλα Ζουμπουλάκη, Ελληνίδα ηθοποιός
2017 Μπέμπα Μπλανς, Ελληνίδα τραγουδίστρια
