ΓΕΓΟΝΟΤΑ
304 Ιδρύεται η Γαληνοτάτη Δημοκρατία του Αγίου Μαρίνου, το γνωστό σημερινό κρατίδιο του Σαν Μαρίνο.
1189 Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος στέφεται βασιλιάς της Αγγλίας στο Αβαείο του Ουέστμινστερ.
1783 Η Μεγάλη Βρετανία αναγνωρίζει τις ΗΠΑ ως ανεξάρτητο κράτος. Η συνθήκη τερματισμού του πολέμου της ανεξαρτησίας υπογράφεται στο Παρίσι.
1826 Στο λιμάνι του Ναυπλίου φθάνει το πρώτο ελληνικό πολεμικό πλοίο. Το «Καρτερία», είχε πλοίαρχο τον Άγγλο φιλέλληνα, Φρανκ Χέιστινγκς, ο οποίος είχε χρηματοδοτήσει τη ναυπήγησή του.
1843 Ο βασιλιάς Όθωνας, υπό τις πιέσεις του λαού που έχει συγκεντρωθεί μπροστά στα ανάκτορα, αναγκάζεται να παραχωρήσει Σύνταγμα, το πρώτο του ελληνικού κράτους.
1912 Ανοίγει στην Αγγλία το πρώτο εργοστάσιο κονσερβοποιίας στον κόσμο, για να καλύψει τις ανάγκες εφοδιασμού σε τρόφιμα του Βασιλικού Βρετανικού Ναυτικού.
1888 Ο George Eastman παίρνει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την φωτογραφική μηχανή Kodak και το φιλμ-ρολό του!
1919 Η Ιταλία παρέχει στις γυναίκες το δικαίωμα της ψήφου.
1929 Όργανα της Ασφάλειας συλλαμβάνουν ολόκληρο το προσωπικό της εφημερίδα «Ριζοσπάστης», με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.
1937 Ο Όρσον Γουέλς σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στους «Άθλιους», την πρώτη ραδιοφωνική θεατρική μετάδοση, από το «Mercury Theater».
1938 Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1940 αλλάζουν από το Τόκιο στο Ελσίνκι. Τελικά θα αναβληθούν, αφού ξεσπά ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
1938 Ιδρύεται η Τέταρτη Διεθνής, υπό την ηγεσία του Λέων Τρότσκι.
1939 Η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία κηρύσσουν τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Η σύρραξη λαμβάνει παγκόσμιες διαστάσεις.
1958 Ιδρύεται το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
1958 Τίθεται σε ισχύ ο περίφημος Νόμος 4000 για την αντιμετώπιση των «τεντιμπόϊδων» που διαπομπεύονται και κουρεύονται «γουλί» για παραδειγματισμό.
1960 Εκπέμπει από τον χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης ο πρώτος τηλεοπτικός σταθμός της ΔΕΗ και το ίδιο βράδυ ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εγκαινιάζει την 25η ΔΕΘ.
1974 Ιδρύεται το ΠΑΣΟΚ, με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η επίσημη παρουσίαση του νέου κόμματος γίνεται στο ξενοδοχείο «King’s Palace» της Αθήνας, παρουσία 150 ατόμων, που αποτελούν τον ιδρυτικό του πυρήνα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίζεται με καθυστέρηση στην αίθουσα. Διαβάζει ολόκληρη τη «διακήρυξη αρχών» και στη συνέχεια τη μοιράζει στους δημοσιογράφους, τυπωμένη σε ένα μικρό πράσινο βιβλιαράκι.
1978 Ο Μίμης Δομάζος φορά τη φανέλα της ΑΕΚ.
1982 Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Μιτεράν, πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα.
1995 Ιδρύεται η αμερικανική διαδικτυακή εταιρεία για δημοπρασίες e-bay.
2002 Πανελλήνιο μποϊκοτάζ με σύνθημα «ούτε ένα ευρώ στην αγορά» οργανώνεται σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την ακρίβεια σε πολλά είδη πρώτης ανάγκης.
2006 H Εθνική Μπάσκετ κατακτά το ασημένιο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ιαπωνίας, χάνοντας στον τελικό από την Ισπανία με 70-47. Είχε προηγηθεί η ιστορική νίκη επί των ΗΠΑ, στον ημιτελικό.
2012 Συγκλονίζει το πανελλήνιο το έγκλημα πάθους με θύμα έναν ιερέα, πατέρα τριών παιδιών, δίπλα στην Εθνική Πύργου- Κυπαρισσίας, στην Ηλεία. Δράστης είναι ένας άνδρας που διατηρούσε ερωτική σχέση με τη σύζυγο του ιερέα και ο οποίος καταδικάζεται από το Μικτό Ορκωτό Κακουργιοδικείο Αιγίου σε ισόβια φυλάκιση. Την ίδια ποινή επιφυλάσσει και για τη γυναίκα, η οποία θα κριθεί ένοχη για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονία.
2020 Ανακαλύπτονται οι σκελετοί 200 μαμούθ, 25 καμήλων και 5 αλόγων σε ένα εργοτάξιο του αεροδρομίου Santa Lucía στο Μεξικό.
2021 Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η AstraZeneca καταλήγουν σε διακανονισμό για τον τερματισμό της δικαστικής διαμάχης για την αργή παράδοση του εμβολίου COVID-19, με συμφωνία που απαιτεί από την AstraZeneca να παραδώσει τις υπόλοιπες 200 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου της στις χώρες της ΕΕ έως το τέλος Μαρτίου 2022.
ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ
1851 Όλγα, βασίλισσα της Ελλάδας
1875 Φέρντιναντ Πόρσε, Αυστριακός μηχανικός και επιχειρηματίας
1929 Ειρήνη Παππά, διεθνούς εμβέλειας ηθοποιός που έφυγε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022. Το 1995 τιμήθηκε και με το Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλο.
Γεννήθηκε στο Χιλιομόδι Κορινθίας ως Ειρήνη Λελέκου. Ο παππούς της, οι γονείς της και η θεία της, ήταν όλοι δάσκαλοι. Αδελφές της ήταν η γατρός Ευαγγελία Λελέκου-Μανθοπούλου και η λογοτέχνιδα και ποιήτρια Δέσποινα Λελέκου-Τατάκη. Ανιψιός της είναι ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Μανούσος Μανουσάκης, γιος της αδελφής της Δέσποινας. Επίσης ανιψιός της είναι ο ηθοποιός Αίαντας Μανθόπουλος, γιος της αδελφής της Ευαγγελίας.
Το 1947 παντρεύτηκε τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Άλκη Παπά. Χώρισαν το 1951, αλλά διατήρησε το επίθετό του.
Είχε αποκαλύψει το 2004 στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera, μετά τον θάνατο του Μάρλον Μπράντο, ότι είχαν συναντηθεί το 1954 στη Ρώμη, και ότι είχαν συνάψει μακροχρόνια σχέση. Όπως είπε τον εκτιμούσε πολύ, ήταν το «μεγάλο πάθος της ζωής της» και συναντήθηκαν για τελευταία φορά το 1999 στην Αθήνα.
Ξεκίνησε στα 15 ως ραδιοφωνική παραγωγός, τραγουδίστρια και χορεύτρια σε διάφορες εκδηλώσεις. Παρακολούθησε τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Στο θέατρο πρωτοεμφανίστηκε το 1948, στην επιθεώρηση των Σακελλάριου-Γιαννακόπουλου «Άνθρωποι… Άνθρωποι». Έμοιαζε σαν «ζωντανή Καρυάτιδα», έλεγε ο Σακελλάριος που την σύστησε στον Φίνο και έπαιξε στην πρώτη της ταινία, «Χαμένοι άγγελοι» του Νίκου Τσιφόρου.
Το 1951 έγινε γνωστή διεθνώς με την ταινία «Νεκρή Πολιτεία» της Φίνος Φιλμ, στον Μυστρά, που αντιπροσώπευσε την Ελλάδα, στο Φεστιβάλ Καννών, με συμπρωταγωνιστή τον Γιώργο Φούντα.
Τρεις από τις ταινίες στις οποίες πρωταγωνίστησε προτάθηκαν για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας : το «Ζ» του Κώστα Γαβρά που κέρδισε ΄Οσκαρ, την «Ηλέκτρα» και την «Ιφιγένεια».
Συμμετείχε σε πολλές χολιγουντιανές παραγωγές, ενώ πρωταγωνίστησε και σε θέατρο του Μπρόντγουεϊ το 1967. Το 1979 στο Ηρώδειο, θα ανέβαινε το «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» αλλά ο Δημήτρης Χορν είχε εκφραστεί απαξιωτικά για εκείνην και αποσύρθηκε.
Το 2008, η Ιταλία την τίμησε με το «Βραβείο Ρώμη». Στην Ιταλία συνεργάστηκε με πολλούς σκηνοθέτες, τα χρόνια της Χούντας, καθώς είχε αυτοεξοριστεί επειδή ήταν κομμουνίστρια. Το 2000 τιμήθηκε με τον τίτλο «Γυναίκα της Ευρώπης» και το 2009 με τον Χρυσό Λέοντα Μπιενάλε του Θεάτρου της Βενετίας.
1947 Μάριο Ντράγκι, Ιταλός τραπεζίτης και οικονομολόγος
1948 Φώτης Κουβέλης, Έλληνας δικηγόρος και πολιτικός
1965 Τσάρλι Σιν, Αμερικανός ηθοποιός γνωστός στην Ελλάδα από την τηλεοπτική σειρά «Two and a half men»
1977 Όλοφ Μέλμπεργκ, Σουηδός ποδοσφαιριστής
1979 Χούλιο Σέζαρ Σοάρες, Βραζιλιάνος τερματοφύλακας
1988 Ζερόμ Μπόατενγκ, Γερμανός ποδοσφαιριστής
ΘΑΝΑΤΟΙ
1730 Νικόλαος Μαυροκορδάτος, ηγεμόνας της Μολδοβλαχίας
1883 Ιβάν Τουργκένιεφ, Ρώσος συγγραφέας
1962 Έντουαρντ Έστλιν Κάμινγκς, Αμερικανός ποιητής
1983 Έλλη Λαμπέτη, μια από τις σημαντικότερες Ελληνίδες ηθοποιούς, είχε γεννηθεί στα Βίλια Αττικής στις 13 Απριλίου 1926.
Λεγόταν Έλλη Λούκου, το Λαμπέτη το πήρε από τον «Αστραπόγιαννο» στο ποίημα του Βαλαωρίτη. Είχε 6 αδέρφια, μεταξύ των οποίων έναν δίδυμο αδελφό που πέθανε από φυματίωση το 1941. Το 1928 η οικογένεια μετακόμισε στην Αθήνα. Ο γάμος της το 1950 με τον Μάριο Πλωρίτη, ο οποίος παρέμεινε φίλος της και στάθηκε δίπλα της μέχρι το τέλος της ζωής της, τελείωσε το 1953, όταν γνωρίστηκε με τον Δημήτρη Χορν και μαζί έγραψαν μία από τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Ήταν ζευγάρι στη ζωή και στη σκηνή. Από τον Χορν χώρισε το 1959, όταν γνώρισε τον Αμερικανό συγγραφέα Φρέντερικ Γουέϊκμαν, τον οποίο παντρεύτηκε, αλλά χώρισε το 1976.
Ο καρκίνος κάνει την εμφάνισή του στη ζωή της ηθοποιού το 1969, αφού της στέρησε τις αγαπημένες της αδελφές, τις οποίες έχασε όλες-εκτός από την Αντιγόνη- από καρκίνο του μαστού. Μετά την ολική μαστεκτομή στην οποία υποβλήθηκε στις ΗΠΑ, επιστρέφει και προσπαθεί να το ξεπεράσει. Με τον Γουέϊκμαν προσπαθούν να υιοθετήσουν την Ελίζα, αλλά το δικαστήριο αποφασίζει να την επιστρέψει στους φυσικούς της γονείς μετά από 4 χρόνια! Ο καρκίνος ξαναχτυπά το 1980 με μεταστάσεις. Οι χημειοθεραπείες πλήττουν τις φωνητικές της χορδές. Η τελευταία παράσταση στην οποία πρωταγωνίστησε ήταν το «Τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού» στο ρόλο της κωφάλαλης Σάρας.
Στις 7:30 το πρωί άφησε την τελευταία της πνοή στο νοσοκομείο Mount Sinai Hospital των ΗΠΑ. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1983 η σορός της μεταφέρθηκε στην Αθήνα και στις 6 Σεπτεμβρίου κηδεύτηκε δημοσία δαπάνη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Την ίδια χρονιά δημοσιεύτηκε η βιογραφία της από τη δημοσιογράφο Φρίντα Μπιούμπι ενώ ακολούθησαν οι βιογραφίες της από τους Μιχάλη Κακογιάννη, Μάριο Πλωρίτη και Φρέντυ Γερμανό.
Για την ερμηνεία της στο «Τελευταίο ψέμα» ήταν υποψήφια για βραβείο BAFTA (British Academy of Film and Television Arts) A’ Γυναικείου Ρόλου.
1989 Γκαετάνο Σιρέα, Ιταλός ποδοσφαιριστής
1991 Φρανκ Κάπρα, Ιταλός σκηνοθέτης
1994 Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Έλληνας καλλιτέχνης
1999 Δημήτρης Κουταλιανός, Έλληνας παλαιστής
2003 Ηλίας Πετρόπουλος, Έλληνας συγγραφέας
2006 Γιώργος Θεοδοσιάδης, Έλληνας σκηνοθέτης
2015 Χάντρα Μπαχαντούρ Ντάνγκι, κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ για τον πιο κοντό άνθρωπο
