Η αυτοκτονικότητα αποτελεί μια ψυχιατρική κατάσταση που οδηγεί περίπου σε 500 θανάτους ετησίως στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί, ενώ πιστεύεται πως ο αριθμός των ανθρώπων που αυτοκτονούν είναι αρκετά μεγαλύτερος. Από την αρχή της χρονιάς μέχρι σήμερα καταγράφηκαν 738.753 αυτοκτονίες παγκοσμίως, σύμφωνα με στοιχεία του Worldmeter- real time world statistics (όπου καταγράφονται ζωντανά οι αυτοκτονίες), ενώ ο αριθμός τους αυξάνεται καθημερινά.
Τα παραπάνω επισημαίνει η οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια – ψυχοπαιδαγωγός, επιστημονική συνεργάτιδα της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, Αιμιλία Αξιωτίδου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή τη 10η Σεπτεμβρίου, που έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας.
«Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Κλίμακας -κέντρο ημέρας για την πρόληψη της αυτοκτονίας, η γραμμή – 1018/Γραμμή Παρέμβασης για την αυτοκτονία, που λειτουργεί σε 24ωρη βάση, δέχτηκε το 2023 περισσότερες από 20.750 κλήσεις. Τουλάχιστον 1500 άτομα έχουν αυτοκτονήσει από το 2022 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών. Το ίδιο διάστημα πραγματοποιήθηκαν 57 αυτοκτονίες σε μέσα μαζικής μεταφοράς και 163 αυτοκτονίες σε σημεία γνωστά ως Hotspots», σημειώνει η κ. Αξιωτίδου.
Παράλληλα αναφέρει ότι οι απόπειρες αυτοκτονίες που μπορεί να πραγματοποιήσει κάποιος, οι οποίες οδηγούν σε θάνατο, είναι 20 φορές περισσότερες από τις καταγεγραμμένες αυτοκτονίες. «Επειδή το 95% των περιστατικών θα μπορούσε να είχε προβλεφθεί υπάρχει ανάγκη για ουσιαστική καταγραφή του προβλήματος και της κατανόησής του με στόχο να παρέχουμε αποτελεσματικούς τρόπους πρόληψης, που θα είναι εξατομικευμένοι και βοηθούμενοι από τις σύγχρονες εξελίξεις της επιγενετικής και των νευροεπιστημών. Το να προβλέψει κανείς την επικινδυνότητα είναι ιδιαίτερα δύσκολο καθώς όταν ένας άνθρωπος είναι αποφασισμένος να βάλει τέλος στη ζωή του είναι πολύ πιθανό να το κάνει. Οι άνθρωποι βέβαια που έχουν αυτοκτονικό ιδεασμό και εμφανίζουν υψηλή προδιάθεση για να τον πραγματοποιήσουν αποτελούν το χαμηλότερο ποσοστό. Περισσότεροι είναι αμφιθυμικοί ως προς την αυτοκτονία και στην πραγματοποίηση μιας απόπειρας αυτοκτονίας», επισημαίνει η κ. Αξιωτίδου.
Πώς μπορούμε να καταλάβουμε τα σημάδια και να βοηθήσουμε κάποιον;
Απαντώντας στο ερώτημα, η κ. Αξιωτίδου λέει:
«Μπορούμε να αναγνωρίζουμε κάποια σημάδια αν:
* Το άτομο μιλάει μαζί μας και μας εκφράζει τις σκέψεις του ή κρατάει σημειώσεις, όπου αναφέρεται στον θάνατο και στην αυτοκτονία.
* Είναι συχνά οργισμένο, απελπισμένο, θυμωμένο και έχει μια στάση έντονης εκδικητικότητας.
* Νιώθει παγιδευμένο σε αδιέξοδες καταστάσεις.
* Έχει παρορμητικές, απερίσκεπτες συμπεριφορές, που δεν τις συνήθιζε προηγουμένως.
* Έχει διαταραχές στην όρεξη και στον ύπνο.
* Κάνει κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών.
* Κάνει αρνητικά σχόλια για τον εαυτό του και έχει έντονα ενοχικά συναισθήματα.
* Έχει ανεξέλεγκτο άγχος ή ξαφνική αλλαγή της διάθεσης από έντονη θλίψη και άγχος σε χαρά και ανακούφιση.
* Απειλεί πως θα κάνει κακό στον εαυτό του.
* Δεν έχει στόχους και κίνητρα και δεν έχει όνειρα για το μέλλον.
Φυσικά και όλα όσα αναφέραμε μπορούν να εμφανιστούν όταν κάποιος αισθάνεται ψυχολογική ή σωματική κόπωση και ακόμη κι αν νιώθει έντονο άγχος δεν έχει σκεφτεί την περίπτωση να βάλει τέλος στη ζωή του.
Δεν πρέπει λοιπόν να διαφεύγει από την προσοχή μας, αν κάποιος προσπαθεί να μας επικοινωνήσει την πρόθεσή του να αυτοκτονήσει καθώς οι μισοί από εκείνους που διαπράττουν την απόπειρα έχουν ήδη μιλήσει γι’ αυτό σε κάποιο οικείο πρόσωπο».
