Τζέφρι Ευγενίδης στην συνέντευξη στη Μαρία Ψωμά Πετρίδου || mpsomapetridou@thessnews.gr
Ναι! Ο Τζέφρι Ευγενίδης επισκέφτηκε τη Θεσσαλονίκη για μία μέρα, την 25η Σεπτεμβρίου, και μέσα σε λιγότερο από εικοσιτέσσερις ώρες μίλησε σε έφηβους, νέους και ενήλικες αναγνώστες του για τα βιβλία του, τη συγγραφική του πορεία, αλλά και τη διπλή του ταυτότητα σαν Αμερικανός ελληνικής καταγωγής, από την πλευρά του πατέρα του, από ένα μικρό ορεινό χωρίο στα περίχωρα της Προύσας και για πολλά άλλα.
Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ συγγραφέας το 2003 για το μυθιστόρημά του «Middlesex» (4.000.000 αντίτυπα), που είχε ξεσηκώσει διθυραμβικές κριτικές και αγαπήθηκε τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη, από το πρωί της Τρίτης ακολούθησε ένα πολύ σφιχτό πρόγραμμα, μιλώντας πρώτα στους μαθητές του Αμερικανικού Κολλεγίου Ανατόλια και κατόπιν στους φοιτητές του ACT. Το απόγευμα μίλησε στην κατάμεστη αίθουσα Τελετών της παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Βραδιές Τέχνης στο ΑΠΘ», που συνδιοργανώθηκαν από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τον Οργανισμό Τουρισμού Θεσσαλονίκης και το Γενικό Προξενείο των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη.
Ανάμεσα σε αυτό το τόσο απαιτητικό πρόγραμμα της μίας ημέρας, η ThessNews κατάφερε ο διάσημος συγγραφέας να μας παραχωρήσει και μια ζωντανή συνέντευξη για το αναγνωστικό κοινό της εφημερίδας, που δεν είχε ίσως την ευκαιρία να τον απολαύσει από κοντά.
Η συνάντηση με τον Τζέφρι Ευγενίδη έγινε στο ξενοδοχείο Ηλέκτρα Παλλάς, όπου χαμογελαστός, ομιλητικότατος, ευγενικός και με ένα ιδιαίτερα λεπτό χιούμορ, στάθηκε πρόθυμος να απαντήσει σε όλες τις ερωτήσεις και να φωτογραφηθεί με φόντο την Πλατεία Αριστοτέλους.
Από την αρχή της συνέντευξης δήλωσε ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά που επισκέφτηκε όχι μόνο τη Θεσσαλονίκη αλλά και την Ελλάδα, ενώ έχει πάει αρκετές φορές στην Τουρκία, Μικρά Ασία, προκειμένου να γνωρίσει από κοντά τη χώρα και τον γενέθλιο τόπο των προγόνων του, από όπου έφυγαν μετανάστες για την Αμερική το 1922 με την καταστροφή. Όπως είπε, όταν κάποτε έφτασε στο μικρό αυτό χωριό, οι κάτοικοι απόρησαν με την παρουσία του, γιατί δεν είχαν ξαναδεί εκεί τουρίστες. Όταν ο Ευγενίδης τούς είπε ότι οι παππούδες του ήταν από εκεί, οι κάτοικοι του είπαν «Είσαι Τούρκος, δηλαδή» κι εκείνος απάντησε «Όχι, Έλληνας». Και τότε ήρθε η αντίδραση των κατοίκων: «Δεν είναι δυνατόν! Το χωριό είναι τουρκικό. Δεν υπήρξαν Έλληνες εδώ» του δήλωσαν με βεβαιότητα.
« Είναι θλιβερό πώς σβήστηκε η Ιστορία μέσα σε 100 χρόνια» σχολίασε ο Ευγενίδης.
Ο συγγραφέας, παρ’ όλο που σαν παιδί έζησε από κοντά τη γιαγιά και τον παππού του, δεν τους είχε ακούσει να διηγούνται ιστορίες από τον τόπο τους, προφανώς γιατί τους πλήγωναν οι αναμνήσεις. Η γιαγιά του όμως, μέχρι το τέλος της ζωής της, το μόνο που λαχταρούσε ήταν να επιστρέψει στη χαμένη πατρίδα της, χαρακτηριστικό που ο Ευγενίδης αποτύπωσε στον χαρακτήρα της Δεισδαιμόνας στο «Middlesex».
Ο Τζέφρι Ευγενίδης, λοιπόν, δεν γνώριζε και πολλά πράγματα για τη Μικρά Ασία και χρειάστηκε να μελετήσει την ιστορία αλλά και τα ήθη και τα έθιμα των εκεί Ελλήνων για να συνθέσει το βραβευμένο μυθιστόρημά του αλλά και άλλες ιστορίες του. Στην πορεία αυτών των μελετών του, όπως μας είπε, εμφανίστηκε πολλές φορές και η πόλη της Θεσσαλονίκης-ιδιαίτερα την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με το θέμα των Εβραίων, προκαλώντας του το ενδιαφέρον να την γνωρίσει κάποτε από κοντά.
«Είμαι Αμερικανός, μισός Έλληνας και μισός Ιρλανδός στην καταγωγή, και αυτό υποθέτω πως παίζει σημαντικό ρόλο σχετικά με το ποιος είμαι και τη θεματολογία που επιλέγω σε όσα γράφω» ανέφερε στην πορεία της συνέντευξης. «Προφανώς υπάρχει μέσα μου μια βαθύτερη αίσθηση ότι είμαι κάπως διαφορετικός από άλλους συγγραφείς. Όλοι βέβαια οι συγγραφείς αισθάνονται, κατά κάποιον τρόπο, αταίριαστοι με την κοινωνία την οποία παρατηρούν με πολλή προσοχή και την μεταφέρουν στις ιστορίες των βιβλίων τους. Σίγουρα λοιπόν κι εγώ μεταφέρω, σε πολλές εκδοχές, αυτό το βίωμα της διαφορετικότητας στα γραπτά μου μέσα από τους ήρωές μου».
Το γεγονός ότι το «Middlesex», που είναι το πιο πολυσέλιδο βιβλίο του, διατηρεί μετά από τόσα χρόνια το ενδιαφέρον των αναγνωστών, τον κάνει αισιόδοξο ως προς το μέλλον των μεγάλων μυθιστορημάτων, τα οποία πιστεύει ότι προτιμά να διαβάζει το κοινό. Παραδέχεται βέβαια ότι το βραβείο Πούλιτζερ συνέβαλε πολύ στην αναγνωρισιμότητά του ως συγγραφέα και στη γενικότερη αποδοχή του έργου του.
Από την άλλη όμως, αυτό δεν άλλαξε καθόλου την καθημερινότητά του ως προς τη γραφή, γιατί κάθε βιβλίο είναι κι ένας καινούργιος αγώνας, μια νέα προσπάθεια που ο συγγραφέας αγωνιά κάθε φορά για την έκβασή της και την αποδοχή κοινού και κριτικών.
Κλείνοντας τη συνέντευξη ζητήσαμε από τον Τζέφρι Ευγενίδη κάποιες συμβουλές για τους νέους ανθρώπους που ονειρεύονται να γίνουν συγγραφείς. «Είναι σημαντικό να ξέρει κάποιος ότι θέλει να γίνει συγγραφέας, αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό. Πρέπει να ξέρει ότι πολύ περισσότερο από το ταλέντο χρειάζεται πειθαρχία και συνεχής προσπάθεια. Δεν είναι σαν τους αθλητές. Στη συγγραφή, όσο μεγαλώνεις και συνεχίζεις να εξασκείσαι, γίνεσαι και καλύτερος».
Η συζήτηση με τον Τζέφρι Ευγενίδη ήταν πραγματικά απολαυστική και ενδιαφέρουσα και θα πρέπει να ευχαριστήσουμε θερμά όσους συνέβαλαν στο να πραγματοποιηθεί η επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη.
Τα βιβλία του, «Σενάριο Γάμου», «Middlesex» καθώς και το τελευταίο «Δελτίο Παραπόνων», κυκλοφορούν από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ.
Από το φύλλο της THESSNEWS #125 (29/09/2018-30/09/2018)
