Η ενδοοικογενειακή βία μας απασχολεί έντονα ως κοινωνία πόσω μάλλον τον τελευταίο καιρό που τα περιστατικά που βλέπουν το φως της δημοσιότητας πληθαίνουν.
Η Μαρία Ψωμά Πετρίδου μας διηγείται μια τέτοια ιστορία. Στο «Όταν με βρήκε ο λύκος» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Τύρφη», θα διαβάσετε την ιστορία της Ερατούς και του Αχιλλέα. Ένα ζευγάρι που ξεκίνησε με τις καλύτερες προθέσεις και βρέθηκε μπλεγμένο στον φαύλο κύκλο της βίας.
Συνέντευξη στην Τάνια Ρουβάνου
Ποιος είναι ο λόγος που γράψατε αυτό το βιβλίο;
Το τεράστιο πρόβλημα της βίας εντός οικογένειας που ουσιαστικά «ευδοκιμεί» στη σιωπή και η αγωνία μου να το αναδείξω μέσα από την λογοτεχνία για να γίνει πιο κατανοητό σε ευρύτερο κοινό μέσα από τους ήρωες ενός μυθιστορήματος.
«Όταν με βρήκε ο λύκος» ο τίτλος του βιβλίου σας. Πώς σας ήρθε ο τίτλος; Τι αντιπροσωπεύει ο λύκος;
Ο τίτλος του βιβλίου συνδέεται με κάποια από τα βιβλία της αγαπημένης συγγραφέως Μαργαρίτας Καραπάνου, όπως το « Η Κασσάνδρα και ο Λύκος» και το «Rien ne va plus» από το οποίο έχω δανειστεί και την προμετωπίδα του δικού μου βιβλίου. Ο λύκος αντιπροσωπεύει τον Φόβο, την πιο εφιαλτική φυλακή του ανθρώπου.
Τι θα συμβουλεύατε τις γυναίκες που ταυτίστηκαν με την Ερατώ και βιώνουν τώρα μία παρόμοια κατάσταση; «Υπομονή θ’ αλλάξει αν τον βοηθήσεις» ή «Σήκω και φύγε»;
Είναι πολύ εύκολο να φωνάξω «Σήκω φύγε!» φυσικά. Όμως έχω υπόψη μου ότι σε πολλές περιπτώσεις το θέμα δεν είναι τόσο απλό. Θέλει προσοχή και προετοιμασία μέχρι να φτάσει κάποια γυναίκα να κάνει αυτό το σημαντικό βήμα προς την ελευθερία της χωρίς να κινδυνέψουν ζωές.
Η Ερατώ, όπως την έπλασε η φαντασία σας, θα μπορούσε να έχει παρόμοια τύχη με την Καρολάιν, την Γαρυφαλλιά, τη Νεκταρία από την Ιεράπετρα;
Θέλω να πιστεύω πως όχι, γιατί η Ερατώ παρά τους φόβους της που την καταδιώκουν, κατάφερε να απομακρυνθεί από την κακοποιητική σχέση που βίωνε για χρόνια σε όλα τα επίπεδα.
Αλλάζει ο άνθρωπος πιστεύετε; Μπορεί το «Δε θα το ξανακάνω» να είναι μια υπόσχεση που θα πραγματοποιηθεί;
Αυτή η υπόσχεση είναι και η πλέον παραπλανητική από πλευράς του θύτη. Ανήκει στο κομμάτι της εξάσκησης ψυχολογικής βίας, προκειμένου να δεσμεύει το θύμα του και να το κρατά υποχείριό του. «Καρότο και μαστίγιο», η πιο ύπουλη και δύσκολα ανιχνεύσιμη πλευρά της κακοποίησης.
Συμβαίνει μια γυναίκα να είναι ερωτευμένη με τον βασανιστή της; Στο βιβλίο νιώθουμε ότι η σεξουαλική έλξη μένει άσβεστη μεταξύ του Αχιλλέα και της Ερατούς παρά τα όσα συμβαίνουν.
Ο έρωτας είναι ένα παιχνίδι με πολλές εκφάνσεις που έχουν τη ρίζα τους στην αθέατη πλευρά της ψυχής. Είναι δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ έρωτα και εξάρτησης η οποία συνδυάζεται και με τον Φόβο. Χρειάζεται να παρατηρήσει ο αναγνώστης προσεκτικά τους χαρακτήρες και την ζωή τους εν γένει για να δώσει μια απάντηση.
Μιλήστε μου, παρακαλώ, για τη Ζωή· την κόρη του ζευγαριού. Θα μ’ ενδιέφερε πολύ ν’ ακούσω τη γνώμη σας για το νεόκοπο νομοσχέδιο της υποχρεωτικής συνεπιμέλειας τέκνων.
Η Ζωή, όπως και όλα τα παιδιά μέλη οικογενειών ενδοοικογενειακής βίας είναι τα ουσιαστικά θύματα που λόγω της θέσης τους δεν έχουν δυνατότητα επιλογής. Βιώνουν αυτή την κατάσταση ως φυσικό περιβάλλον. Η συνεπιμέλεια, κατά τη γνώμη μου, σε τέτοιες περιπτώσεις δεν θα έπρεπε ούτε σαν σκέψη να υφίσταται.
Σήμερα όσο ποτέ κάνουμε λόγο για την έμφυλη βία και τα κατάλοιπα της πατριαρχίας. Ο «λύκος» έχει φύλο;
Είναι πολύ θετικό που σήμερα στην Ελλάδα, επιτέλους, γίνονται όλο και περισσότερες και δυνατότερες οι φωνές κατά τις έμφυλης βίας, φωνές που απαιτούν παρεμβάσεις, κρατικές δομές και αλλαγή νοοτροπίας. Θα τολμούσα να πω ότι δεν ζούμε τα κατάλοιπα της πατριαρχίας, αλλά την πατριαρχία αιώνων που τώρα έρχεται στο φως. Για να εξαλειφθεί αυτή η νοοτροπία χρειάζεται πολύ και συστηματική δουλειά από όλες τις πλευρές και φυσικά χρόνος.
Όσο για τον λύκο, έχω να πω ότι υπάρχει ο λύκος και η λύκαινα…
Πώς ήταν η συνεργασία σας με τις εκδόσεις Τύρφη; Με τι κριτήρια επιλέγει ένας συγγραφέας τον εκδοτικό οίκο του;
Εξαιρετική! Οι εκδόσεις Τύρφη μπορεί να είναι ένας μικρός εκδοτικός οίκος της Θεσσαλονίκης, δίνει όμως ιδιαίτερη έμφαση στην επιμέλεια του κειμένου και στο όλο στήσιμο των βιβλίων του. Με λίγα λόγια δίνει έμφαση στην ποιότητα. Κάτι που αναζητεί ένας συγγραφέας που αγαπά και σέβεται τη γλώσσα, τη λογοτεχνία αλλά και το ίδιο το βιβλίο ως προϊόν.
Μετά από αυτό το βιβλίο τι να περιμένουμε; Γράφετε κάτι καινούριο;
Τα βιβλία θέλουν χρόνο, αγάπη και έρευνα για να γραφτούν και να φτάσουν στην τελική τους μορφή. Είναι λοιπόν πολύ νωρίς για εμένα για να δώσω μια συγκεκριμένη απάντηση για το επόμενο βήμα.
Η συγγραφέας του βιβλίου, Μαρία Ψωμά Πετρίδου
